Na jednym ze spotkań grupy bstok.ms, na którym miałam okazję być, prowadząca zadała pytanie: „Kiedy po raz pierwszy napisano coś na temat sztucznej inteligencji?”. Moja pierwsza myśl – lata 50. ubiegłego wieku i praca Alana Turinga Computing Machinery and Intelligence, w której odpowiadał na pytanie: „Czy maszyna może myśleć?”. Nic bardziej mylnego! Okazuje się, w średniowieczu, a nawet w starożytności, ludzie zapisywali swoje marzenia i wyobrażenia o sztucznej inteligencji.
Czasy odległe, a jednak już wtedy, między innymi w mitologii greckiej, stworzono postać Talosa – humano idalnego, mechanicznego olbrzyma, który bronił Krety. Według legendy pełnił on rolę strażnika codziennie trzy razy okrążając wyspę strzegąc jej przed najeźdźcami. Czy już wtedy ludzie szukali sposobów na ułatwienie i zautomatyzowanie codziennie wykonywanych czynności? Śmiem twierdzić, że tak.
Wykorzystanie AI w pracy
Sztuczną inteligencję znajdziesz praktycznie wszędzie: w systemach poleceń Netflix, sprofilowanych reklamach na Facebooku, asystencie głosowym Google’a, aplikacjach graficznych oraz monitorujących zdrowie. AI obecna jest również w inteligentnych urządzeniach domowych, fabrykach, sklepach i autonomicznych pojazdach. Mogłabym tak wymieniać naprawdę długo – lista zastosowań AI jest imponująca. Skoro od lat wykorzystujemy AI w tak wielu dziedzinach, dlaczego dopiero w zeszłym roku zrobiło się o niej tak głośno?
Zawdzięczamy to firmie OpenAI i rozgłosowi na temat ich LLM-a (dużego modela językowego) GPT, który przybrał użyteczną i atrakcyjną dla nas formę – ChatGPT. O LLM-ach, ich rodzajach oraz czatbotach piszę w artykule „LLMy, czatboty i inne inteligentne po(twory) dla początkujących”, dostępnym na stronie AgilePMO. A w tym artykule skupię się na tym, jak bezpiecznie, mądrze i skutecznie wykorzystać darmową wersję ChatGPT w pracy projektowej.
Bezpieczeństwo ponad wszystko
Już jakiś czas temu brytyjski matematyk Clive Humby porównał dane do ropy naftowej (ang. “data is the new oil”), podkreślając ich wartość i potencjał wykorzystania. Podobnie jak ropa naftowa, dane są surowcem, który może napędzać innowacje, rozwój biznesu czy optymalizację procesów. Zastanówmy się jak to porównanie ma się do wykorzystania darmowego czatbota w pracy projektowej.
Zacznę od tego, że każda interakcja z darmowym czatbotem zostanie zapisana i może być później wykorzystana. Co to oznacza w praktyce? Musisz być świadomy, że zadając czatbotowi pytania, wklejając teksty czy prosząc o zestawienia, raporty i podsumowania, dzielisz się z nim danymi, które mogą zostać użyte do następnego dotrenowania modelu. Przed wrzuceniem jakichkolwiek informacji w okno ChatGPT upewnij się, że nie dzielisz się poufnymi danymi firmy czy klienta, z którym pracujesz. Więcej o tym, jakich danych nie udostępniać w rozmowie z czatbotem, piszę we wcześniej wspomnianym artykule.
Co zrobić, aby OpenAI nie wykorzystał danych do dotrenowania modelu? Możesz wyłączyć historię, przechodząc w tryb tymczasowego czata, lub przejść na płatną wersję narzędzia (plan Team). Jeżeli wybierzesz pierwszą z zaproponowanych przeze mnie opcji otrzymasz następującą informację: „Ten czat nie będzie widoczny w historii ani nie będzie mógł być używany do trenowania naszych modeli. Ze względów bezpieczeństwa możemy przechowywać kopię przez maksymalnie 30 dni.” Opcję czatu tymczasowego znajdziesz w menu przy napisie ChatGPT.
Jeżeli wybierzesz drugą opcję, firma OpenAI zapewnia, że dane, które przekażesz czatbotowi, nie zostaną wykorzystane do doszkalania modeli. Pamiętaj jednak, że w każdym przypadku to Ty ponosisz odpowiedzialność za przekazywane dane.
Jakiego wyniku oczekujesz?
Wiesz już, jakich informacji nie powinieneś udostępniać czatowi oraz jak zapobiec wykorzystaniu danych do doszkalania modelu. Pomyśl o swojej pracy projektowej i zastanów się nad tym, jaki wynik chciałbyś uzyskać. Potrzebujesz raportu na spotkanie zarządu, analizy konkurencji czy identyfikacji ryzyk związanych z wprowadzeniem na rynek nowego produktu? ChatGPT potrafi zwrócić dane w formacie JSON, CSV, XML, Markdown, HTML czy Python. Oznacza to, że nie tylko otrzymasz tabelę czy wykres, ale łatwo też zintegrujesz uzyskane informacje z używanymi przez siebie narzędziami i systemami. Dane w formacie CSV, po skopiowaniu z okna czatbota do pliku tekstowego i zapisaniu go z rozszerzeniem .csv, łatwo otworzysz, wyedytujesz oraz użyjesz do stworzenia wykresu w programach takich jak Microsoft Excel czy Google Sheets. Dane w formacie Markdown, zwrócone przez ChatGPT, zintegrujesz z Jirą czy Trello. Nie wiesz, jak to zrobić? Poproś ChatGPT o wskazówki, a otrzymasz gotową instrukcję.
Więcej o zwracanych formatach piszę w artykule „Czatboty: jak się dogadać?” dostępnym na blogu AgilePMO.
Budowanie zapytania
Rozmawiając o czatbotach nieraz słyszałam, że zwracają słabe i niejakościowe odpowiedzi. Nawet nie chodzi o to czy zgadzają się z prawdą (o tym napiszę w dalszej części artykułu), ale są po prostu ogólnikowe i mało merytoryczne. W tym miejscu warto zadać sobie pytanie, czy przyłożyłeś się odpowiednio formułując zadanie dla czatbota. Pamiętaj, że na niekonkretne pytania czatbot podaje niekonkretne odpowiedzi. Czy to oznacza, że konieczny jest kursu z prompt engineeringu, aby otrzymać od ChatGPT satysfakcjonujące odpowiedzi?
Wyobraź sobie, że prompt to klucz otwierający drzwi do wiedzy i umiejętności czatbota. To, z jaką precyzją dopasujesz ten klucz, ma ogromne znaczenie dla tego, co znajdziesz po drugiej ich stronie. Pisanie promptów to umiejętność, która wymaga praktyki i cierpliwości. Dzięki precyzyjnym i dobrze sformułowanym instrukcjom zwiększysz jakość otrzymywanych odpowiedzi. Tworząc zapytania trzymaj się kilku zasad, a zobaczysz, że odpowiedzi będą bardziej jakościowe i merytoryczne.
- Po pierwsze, prompt powinien być jasny i klarowny – unikaj ogólnikowych sformułowań. Zamiast pisać mgliście „Napisz mi kto to Project Manager”, napisz: „Podaj mi pięć kluczowych zadań, którymi zajmuje się Project Manager”.
- Po drugie, podaj kontekst i cel zapytania – dodatkowe informacje i szczegóły pomogą czatbotowi lepiej zrozumieć twoje potrzeby. Napisz, do czego wykorzystasz odpowiedź, a ChatGPT potraktuje to jako wytyczne: „Jako specjalista ds. marketingu, jakie strategie powinnam zastosować, aby zwiększyć liczbę zapytań o [produkt] w mediach społecznościowych?”.
- Określ format i ograniczenia zwracanej odpowiedzi. Czy ma to być tekst, kod HTML, lista punktowana, wykres, a może tabela? Napisz, czy odpowiedź ma być szczegółowa, czy zwięzła: „Wypisz w punktach zalety i wady pracy zdalnej”.
- Podaj osobę, do której ma być zaadresowana odpowiedź (na przykład e-mail do zarządu, do zespołu, do najemcy, do kontrahenta, etc.).
- Pamiętaj o precyzji – tworzona przez Ciebie instrukcja powinna być jasna i dokładna. Precyzyjny prompt zapewnia bardziej trafne i użyteczne odpowiedzi: „Przygotuj analizę SWOT dla małej firmy technologicznej w branży oprogramowania edukacyjnego, uwzględniając kluczowe czynniki wewnętrzne i zewnętrzne”.
- Dodaj szczegóły, które uważasz za ważne – na przykład liczba akapitów, styl wypowiedzi (formalny, nieformalny, zabawny, merytoryczny, naukowy).
- Podaj przykłady lub odniesienia – pomogą czatbotowi w lepszym zrozumieniu, na czym ma się wzorować.
- Testuj! To ostatnia, ale nie mniej ważna zasada, której należy się trzymać. Próbuj różnych wersji promptów i powtarzaj do momentu otrzymania najbardziej satysfakcjonujących cię wyników.
Trochę na skróty
Jeżeli używasz czatbota w pracy i nie chcesz za każdym razem pisać, aby uwzględniał to, że jesteś na przykład Product Ownerem, Project Managerem czy specjalistą od rekrutacji, że odpowiedź powinna być formalna itp., to ChatGPT daje taką możliwość. Wystarczy, że najedziesz na ikonę profilową (twoje zdjęcie lub okrąg z inicjałem), znajdującą się w prawym górnym rogu ekranu i wybierzesz „Dostosuj czatbota ChatGPT”, a wyświetli Ci się okno, w którym możesz zawrzeć informacje o Tobie.
Wpisując informacje w wyświetlony formularz korzystaj z zasad, które opisałam w poprzednim akapicie.
Teoria, a praktyka
Teoria teorią, ale przejdźmy do praktyki. Załóżmy, że jesteś Project Managerem odpowiedzialnym za planowanie i koordynację projektu budowy strony internetowej dla klienta zajmującego się sprzedażą szkoleń. Chcesz, aby ChatGPT wygenerował ci harmonogram prac, uwzględniający wszystkie etapy projektu oraz zależności między nimi.
Twoje zapytanie z rozbiciem na poszczególne elementy mogłoby wyglądać w następujący sposób:
[Kontekst] Jako Project Manager odpowiedzialny za planowanie i koordynację projektu budowy strony internetowej dla klienta zajmującego się sprzedażą szkoleń
[Cel] potrzebuję harmonogramu prac, który przedstawię klientowi.
[Format] Harmonogram przedstaw w formie tabeli oraz graficznego wykresu. Uwzględnij wszystkie etapy projektu oraz zależności między nimi. Dodatkowo dodaj dwa akapity, co strona będzie zawierać.
[Szczegóły] Prace zaczną się w październiku i potrwają do końca kwietnia następnego roku. Strona oparta będzie na WordPress.
[Przykłady i odniesienia] W harmonogramie zawrzyj między innymi analizę wymagań, projektowanie UI/UX, implementację, testowanie, wdrożenie strony na serwer klienta, szkolenie użytkowników oraz wsparcie po wdrożeniu gotowej strony.
Jeśli masz ochotę, usuń nawiasy i tekst w nich zawarty i sprawdź, jaką odpowiedź otrzymasz od ChatGPT. To co otrzymałam ja, umieszczam w ramce.
Opowiedź ChatGPT
Opis strony:
Strona internetowa będzie składać się z kilku kluczowych zakładek, takich jak Strona Główna, O nas, Oferta, Blog, Kontakt oraz Zakładka z zasobami edukacyjnymi. Strona Główna będzie zawierać najważniejsze informacje o firmie oraz najnowsze oferty i aktualności. Zakładka „O nas” przedstawi historię firmy, jej misję, wizję oraz zespół specjalistów.
Zakładka „Oferta” będzie zawierać szczegółowy opis wszystkich dostępnych szkoleń, wraz z opcją rejestracji i płatności online. Blog będzie regularnie aktualizowany artykułami branżowymi, poradnikami i case studies, które przyciągną zarówno obecnych, jak i potencjalnych klientów. Zakładka „Kontakt” umożliwi szybki kontakt z firmą poprzez formularz kontaktowy, dane teleadresowe oraz mapę dojazdu. Strona zostanie oparta na systemie zarządzania treścią WordPress, co umożliwi łatwe zarządzanie i aktualizację treści przez klienta.
Wykres Gantta:
Teraz wygeneruję wykres Gantta dla podanego harmonogramu.
Halucynacje i inne wymysły
Zakładam, że spróbowałeś i otrzymałeś podobny do mojego wynik. Możliwe, że jesteś zaskoczony, jak łatwo można skrócić wykonywanie pewnych czynności. W głowie masz już masę zadań, do których zaprzęgniesz czatbota – ofertowanie, raportowanie, emaile do zarządu, historyjki użytkownika, itd…
Zanim jednak bezkrytycznie przekażesz dalej to, co zwrócił Ci czatbot, zatrzymaj się na chwilę i sprawdź, czy to, co otrzymałeś jest zgodne z prawdą. Musisz wiedzieć, że czatboty z braku niewystarczających informacji lub słabych danych, wykorzystanych do trenowania, mogą „halucynować” i kreować nieistniejące informacje. Dlatego zawsze sprawdzaj, czy otrzymałeś odpowiedź zgodną z prawdą. Więcej o halucynacjach piszę w jednym z artykułów, o którym wspomniałam wcześniej.
Na zakończenie chcę cię zaprosić do ćwiczenia i testowania różnych czatbotów, nie tylko ChatGPT. W sieci znajdziesz ich wiele – ostatnio coraz częściej słyszę i czytam o polskim modelu językowym Bielik, stworzonym przez wolontariuszy współpracujących w SpeakLeash, ale o tym napiszę w osobnym artykule. Nie zrażaj się drobnymi niepowodzeniami, a z upływem czasu dojdziesz do perfekcji. Pamiętaj o uważności i bezpieczeństwie danych, zwłaszcza gdy przekazujesz odpowiedzi czatbota dalej.
Po studiach przez kilka lat kręcił ją świat kodowania, a praca programistki wydawała się tą wymarzoną. Do pojawienia się dzieci noce przy kawie, rozwiązywanie zawiłych problemów i debugowanie było Uli codziennością. Później przez chwilę próbowała zarazić młodzież miłością do programowania. Nie trwało to jednak długo – odkryła nowe powołanie jako Product Owner i dziś poświęca mu całą swoją uwagę i energię. W wolnym czasie czyta fantastykę i książki o tematyce zwinnej, rozwojowej oraz motywacji.