Lean Management lekiem na wyzwania dzisiejszych czasów? Nastały trudne czasy – mówią przedsiębiorcy – niepewność gospodarcza zaczyna być pewnością obecnych czasów. Czy zastosowanie Lean Managementu pomoże polskim przedsiębiorstwom pokonać kryzys? Przekonaj się sam.
Lean Management (LM) jest powszechnie znaną praktyką, stosowaną głównie w obszarach produkcyjnych, jednak coraz częściej spotyka się ten sposób zarządzania w innych dziedzinach, na przykład HR lub praca nad procesami w środowisku projektowym. Pierwsze elementy Lean Managementu obserwowane były w Training Within Industry (TWI), czyli programie opracowanym w Stanach Zjednoczonych w czasie II wojny światowej. Mimo to, pochodzenia LM upatruje się w Japonii, gdzie ten sposób zarządzania został zaimplementowany w Toyocie jako Toyota Production System (TPS). Dzięki innowacyjnemu podejściu Sakichiego Toyody powstała technika, która jest stosowana przez wiele przedsiębiorstw na całym świecie po dziś dzień.
Zainteresowanie techniką LM zaowocowało próbą zrozumienia błędów popełnianych przy realizacji projektów produkcyjnych przez firmę zajmującą się produkcją elementów stalowych. Zbadano proces produkcyjny, w którym dostrzeżono trzy elementy, wskazujące na powody niepowodzeń firmy: muda (marnotwarstwo), mura (nieregularność) oraz muri (nadmierne obciążenie).
Jak przebiega proces?
Cały proces produkcyjny można przedstawić w 12 punktach:
- Otrzymanie i akceptacja zlecenia od kontrahenta.
- Otrzymanie planów budowy od planistów zewnętrznych.
- Przekazanie zlecenia do technologów, przygotowanie przez nich projektu.
- Ustalenie zapotrzebowania materiałowego przez technologów i zamówienie materiałów.
- Oczyszczanie elementów i przekazywanie ich do detalistów.
- Określanie przez detalistów parametrów danego detalu i zapotrzebowania na materiały.
- Przygotowywanie przez składaczy wybranych konstrukcji zgodnie z planami, przeprowadzenie pierwszej kontroli jakości.
- Wykonanie przez spawaczy spoin w miejscach wcześniej zaznaczonych przez składaczy, przeprowadzenie drugiej kontroli jakości.
- Oczyszczanie przez szlifierzy zespawanej konstrukcji.
- Przetransportowanie konstrukcji do malarni, która znajduje się w innej hali produkcyjnej. Lakierowanie i konserwacja produktu.
- Przeprowadzenie ostatniej kontroli jakości, przeniesienie gotowej konstrukcji na otwarty teren.
- Wysyłanie do klienta produktu lub składowanie go do czasu skompletowania zamówienia.
Cały proces trwa od 4 do 6 tygodni. Został on przedstawiony na Rysunku 1.
Rys. 1. Diagram spaghetti omawianego przedsiębiorstwa
Źródło: Opracowane na podstawie przeprowadzonych badańOpisany wcześniej proces może wydawać się dobrze skonstruowany, lecz tak nie jest. Założeniem Lean Management jest to, by dostarczyć klientowi produkt w sposób jak najbardziej efektywny – przy jak najniższym koszcie. Powyższy rysunek pokazuje jak dużo zbędnego ruchu jest wykonywane podczas tych czynności. Czarna linia ukazuje jak przebiega produkcja, zielona – malowanie i konserwacja, a niebieska – wydanie do transportu gotowego produktu. Istotnym elementem jest również miejsce magazynu, który znajduje się na otwartej przestrzeni, gdzie elementy stalowe mogą ulec korozji i innym uszkodzeniom. Na diagramie zostały wyznaczone również miejsca, w których dokonywana jest rzeczywista produkcja – jest to kolor fioletowy.
Zidentyfikowane 3M
Sam proces jest skuteczny w swoim działaniu, firma osiąga zyski oraz realizuje zlecone jej projekty terminowo. Mimo to, można jednak wyznaczyć wiele poprawek, które w znacznym stopniu mogą przyczynić się do poprawienia omawianego procesu. Autorzy wyznaczyli sześć marnotrawstw i jedno nadmierne obciążenie, które są kluczowe dla tego procesu oraz możliwe sposoby ich rozwiązań, które zostały przedstawione w Tabeli 1.1
| Zidentyfikowane marnotrawstwo | Sposób jego rozwiązania |
| Długi ruch materiałów w procesie produkcji (Muda) | Zreorganizowanie ruchu produktów podczas produkcji, stworzenie takiej mapy procesu, która pozwoli na pełne wykorzystanie możliwości produkcyjnych. Stworzenia takich warunków pracy, w których nie będzie konieczne przechodzenia tego samego produktu przez te same miejsca w hali produkcyjnej. |
| Brak wskaźników jakości w procesie produkcji (Muda) | – Wyznaczenie wskaźników, które mogą zostać użyte w tym procesie produkcyjnym
– Zbadanie czy wskaźniki są użyteczne w tym procesie
– Analiza uzyskanych wyników
– Wprowadzenie wskaźników, które są użyteczne w tym miejscu produkcyjnym |
| Brak miejsca na magazynowanie produktów gotowych w odpowiednich warunkach, które nie narażają materiałów na zniszczenie (Muda) | Na terenie badanego przedsiębiorstwa znajduje się zadaszone miejsce na dużym obszarze, które może chronić materiały przed korozją i niszczeniem. Rozsądnym rozwiązaniem byłoby użycie go jako miejsca magazynowania niektórych z produktów. |
| Mało efektywny sposób przygotowania materiałów do produkcji na paletach dla składaczy. Często zdarza się, że spawacze zmuszeni są do odwiedzenia kierownika produkcji z pytaniem odnośnie materiałów do przetworzenia w procesie (Muda) | Wprowadzenie systemu oznaczania kolejności używania materiałów. Na palecie wyliczone materiały zostaną oznaczone na palecie za pomocą numerów, które będą oznaczać kolejność wytwarzania danego elementu. |
| Magazynowanie nadmiernej ilości materiałów, które mogłyby zostać sprzedane lub przerobione na inny produkt (Muda) | Z terenu firmy zostałyby usunięte nadmierne ilości materiału. Zostałby on sprzedany lub użyty do innych konstrukcji. |
| Wielokrotne kontrole jakości wykonywane przez jednego kontrolera jakości (Muri) | Kontroler jakości zostanie odciążony przez pracownika produkcji przy jednym ze stanowisk kontroli. Wybrany pracownik produkcji przejdzie szkolenie z kontroli jakości (trzeciej w procesie), aby weryfikować jakość produkowanego towaru po szlifowaniu. |
| Niedostosowane miejsca składowania gotowych produktów doprowadzenie do ich niszczenia i ponownego malowania (Muda) | Teren budynków zostanie osuszony za pomocą niskobudżetowych środków – takich jak bluszcz oraz pochłaniacze wilgoci. |
Tabela 1. Wyznaczone marnotrawstwa w omawianym procesie
Źródło: opracowanie własneZakończenie
Podsumowując, można zauważyć, że pomimo iluzji dobrze działającego przedsiębiorstwa istnieje szereg kroków w procesie, które można ulepszyć. Autorzy powołali się na technikę Lean Management, która słynie ze swojej efektywności. W firmie produkcyjnej zauważono marnotrawstwo i nadmierne obciążenie. Implementując kilka pozornie małych zmian można znacząco usprawnić działalność firmy. Na tym prostym przykładzie działań firmy X, wiele firm produkcyjnych w Polsce może zaczerpnąć cenne wskazówki, które usprawnią procesy produkcyjne. Warto pamiętać, że LM nie jest zarezerwowane tylko dla przedsiębiorstw produkcyjnych. Można je wprowadzić w każdym przedsiębiorstwie. Często LM przejawia się także w przywództwie, tzw. Lean Leadership. Koncepcja ta opiera się na kulturze doskonalenia wszystkich aspektów dotyczących Human Resources. Implementacja tej strategii znacząco zwiększy konkurencyjność firmy. Zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej Lean Management cieszy się zasłużoną sławą. Szereg korzyści jakie przynosi stosowanie tej techniki jest powszechnie znany – kierowników projektów ucieszy redukcja kosztów realizacji projektów spowodowana usunięciem marnotrawstw oraz fakt, że elastyczność tego systemu pozwala zastosować go w bardzo wielu projektach. Zespół projektowy na pewno doceni większą przejrzystość realizowanych procesów oraz klarowność stawianych przed nimi celów. Dlatego polskim przedsiębiorstwom nie pozostało już nic, jak wdrażać Lean Management także u nich!
Student Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu na kierunku Zarządzanie. Jego specjalizacją na studiach jest zarządzanie projektami oraz Lean Management. Lean Management jest obszarem, w którym się rozwija i wiąże z nim swoją przyszłość.
Studiuje na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu i razem z Maciejem współpracuje w ramach Koła Naukowego Zarządzanie Projektami. Interesuje się łączeniem teorii z różnych dziedzin i dopasowywaniem rozwiązań do szczególnego przypadku. W związku z tym, pojawiło się jej zainteresowanie Lean Management.