Od objęcia przez PMI Disciplined Agile minęły ponad 2 lata (PMI jest właścicielem całej wartości intelektualnej Disciplined Agile od 01 sierpnia 2019 r.), ale wiedza o tym podejściu w Polsce wciąż stanowi pewne novum. Jak każda kolejna koncepcja na początku wzbudza wątpliwości, może nawet kontrowersje.
Samo podejście zwinne, wchodząc do kolejnych branż poza IT, budziło niepewność, a wręcz, co niebezpieczne – często stanowiło wybieg dla wielu organizacji, które nie potrafiły w sposób płynny radzić sobie ze swoim sposobem pracy, mówiąc: „Nie wiemy jak robić projekty, więc mówmy, że pracujemy agile” – bez dokumentacji, bez procesów, bez planu. W efekcie sprowadzało się to do funkcjonowania w nieustrukturyzowany, chaotyczny sposób, wykorzystując dość ramowe i mocno elastyczne wskazówki agile jako usprawiedliwienie.
Z czego to wynika? W dużej mierze z niezrozumienia założeń i braku świadomości organizacji jakie są główne cele podejścia, w jakich kontekstach biznesowych przynoszą wartość i jakie mechanizmy są istotne do utrzymania, a które działają w danym przypadku destrukcyjnie.
Dobra holistyczna metodyka zawiera dwa bardzo ważne aspekty – podejście miękkie (mindset) i procesowe, narzędziowe.
Mimo iż Disciplined Agile to w gruncie rzeczy nie metodyka a praktyczny toolkit, akcentuje oba te obszary na równi, podkreślając jak kluczowym dla dostarczania właściwej wartości jest optymalne balansowanie pomiędzy nimi.
Mając to na uwadze Disciplined Agile zostało zaprojektowane wokół 4 obszarów:
- Mindset – czyli sposób myślenia, który skłania do rozumienia i uwzględniania realiów organizacji, bazując na podstawach agile i Lean.
- Ludzie – kolejny po sposobie myślenia obszar pracy, skupiony na rolach, odpowiedzialnościach i strukturach zespołowych.
- Przepływ – a dokładniej skupienie się na dwóch poziomach w ujęciu dynamicznym – cyklu życia i przepływu pracy.
- Praktyki – zestaw małych strategii, technik i dobrych praktyk przedstawionych w formie użytecznych diagramów i wysokopoziomowych list praktyk do dobrania według konkretnego kontekstu.
You need to “Be Agile” and know how to “Do Agile”
Taka przekrojowa struktura podkreśla, jak ważnym jest nie tylko „być agile”, ale również wiedzieć „jak robić agile”, czyli w jaki sposób wdrażać zwinność od praktycznej strony, z wykorzystaniem bardzo konkretnych rekomendacji, zwiększających statystykę sukcesu i ciągle podnoszących efektywność.
Obszar narzędziowy DA adresuje bardzo wprost dostarczając dosyć precyzyjny zestaw narzędzi i technik dla standardowych kontekstów zespołu, organizacji, projektu czy produktu.
Bez zrozumienia natomiast, z czego wynikają konkretne mechanizmy, jaka była ich geneza i skąd wywodzą się kolejne rekomendacje, nie będziemy w stanie ich skutecznie implementować. Dlatego właśnie warto poświęcić chwilę i przyjrzeć się głębiej sposobowi myślenia, który jako obszar sposobu pracy (Way of Working) jest kluczowy dla dokonywania najlepszych wyborów, a nierzadko, jako uznawany za nieprzynoszący wymiernych wartości, traktowany jest wyłącznie jako kosztogenny (czas), niepraktyczny i zbędny.
Co zatem jest tak istotne w sposobie myślenia w ujęciu Disciplined Agile?
Zasady, obietnice, wskazówki, czyli DA Mindset in a nutshell
Disciplined Agile Mindset skupia się wokół trzech składowych, które stanowią oś niezbędną do zrozumienia dalszych założeń: zasad, obietnic i wskazówek.
Żadna z nich nie jest ważniejsza, nie zachodzi pomiędzy nimi selektywna gradacja, ale po zagłębieniu się w ich sens łatwo zauważyć, że wynikają z siebie nawzajem i precyzyjnie się uzupełniają.
Co ciekawe w kontekście rozumienia podejścia, kolejne elementy są wciąż bardzo różnie odbierane i interpretowane przez osoby zaczynające wdrażanie się w tajniki Disciplined Agile. Warto dlatego zapoznać się z różnymi perspektywami oraz interpretacją “by the book” , a te wyczerpująco opisane są między innymi przez Społeczność Disciplined Agile. Jaki jest Twój punkt widzenia? Jeśli zaczynasz przygodę z DA i chcesz skonfrontować swoje wątpliwości, możesz skontaktować się ze Społecznością DA na LinkedIn: Społeczność Disciplined Agile LinkedIn (spolecznoscda@pmi.org.pl) oraz zapoznać się z książką Choose Your WoW, które wyczerpująco opisują ten temat.
Dyskusję na temat założeń DA Mindset można by ciągnąć godzinami, jednak warto pamiętać, że cały czas mają one stanowić jedynie (lub aż!) solidny fundament pod skuteczne i efektywne wykorzystywanie proponowanego toolkitu i wyboru najlepszego sposobu pracy (Way of Working) dla jak najlepszych efektów.
To teraz trochę merytoryki…
Jak bardzo jest to istotne, podsumowuje trafnie Simon Powers, CEO i współzałożyciel Adventures with Agile (organizacja szkoleniowo-doradcza i community of practice dla zwinnego podejścia do zmiany), autor książki Change. A Practitioners Guide to Enterprise Agile Coaching. Simon zgrabnie ujął DA Mindset w trzy poniższe przekonania.
- The complexity belief – wskazuje na to jak wiele problemów ma charakter złożony. Zwłaszcza w środowisku zwinnym, przyczyny problemów mogą być wielopłaszczyznowe, a znalezienie tej bezpośredniej często stanowi wyzwanie. Dodatkowo DA Mindset wyróżnia zjawisko “complex adaptive problems”, czyli w wolnym tłumaczeniu: adaptacyjnie złożone. Co to oznacza? Próbując rozwiązać problem, zmieniamy samą jego naturę. Problemy zmieniają się na różnych płaszczyznach z biegiem czasu i pracy nad danym tematem. W miarę jak iteracyjnie analizujemy zagadnienie, podejmując małe usprawnienia, kolejne czynniki i zmienne wpływają na siebie nawzajem, tym samym przenosząc ciężar głównej przyczyny na coraz to inne czynniki. W pracy zwinnej i otoczeniu VUCA, gdzie w dużej mierze przy rozwoju produktów i podejmowaniu decyzji bazuje się na informacji zwrotnej od odbiorcy (POC, MVP, pętla feedbacku), otrzymane informacje wpływają na kształt przyrostu w kolejnej iteracji, a co za tym idzie, związki przyczynowo-skutkowe i relatywizm otoczenia, w którym działamy, ciągle ewoluują. Dlatego tak ważnym jest oparcie swojego postępowania na twardych fundamentach DA Mindset.
- The people belief – wiara w ludzi i ich wartość. Nawet najlepsze i najdroższe narzędzia będą niczym bez zaangażowania ludzi (słyszeliśmy to już w Agile Manifesto, prawda?). To co podkreśla Powers, to natura jednostki we współdziałaniu. Jednostki są niezależne wewnętrznie, ale jednocześnie zależne względem swoich zespołów i organizacji. Aby ta współzależność i współpraca była efektywna z każdej perspektywy, niezbędne jest stworzenie warunków bezwarunkowego szacunku i środowiska bezpieczeństwa, motywacji i zaufania.
- The proactive belief – wiara w proaktywność ukierunkowaną na nieustanne dążenie do poprawy. Czasy kiedy odtwórczość i wykonawstwo czyjejś woli były wystarczające, dawno przeminęły. Teraz chcąc nadążyć za potrzebami rynku, klienta, produktu wymagane jest wychodzenie ze standardów, kreowanie potrzeb i ciągłe doskonalenie (do tego również wprost nawiązuje choćby Scrum poprzez samozarządzające się zespoły i podejście do rozwoju produktu).
Te trzy przekonania stanowią swoistą klamrę i most łączący założenia Disciplined Agile Mindset z praktycznymi motywacjami, jakie stoją za koniecznością wyboru swojego Way of Working.
Mindset to dopiero początek…
Każdy wybór nowego Way of Working czy wykorzystanie kolejnej techniki to pewnego rodzaju mała zmiana, a adaptując w tym kontekście jedno z cenniejszych zdań jakie ostatnio usłyszałam: „Jeśli mindset się nie zmieni, to wszystko się zmieni, ale nic nie będzie inne”.
To nie znaczy, że wystarczy chcieć i rozumieć, ale bez tego nawet najlepsze techniki i narzędzia okażą się bezużyteczne.
Certyfikowany Scrum Master (PSM II). Project Manager, trener, wykładowca. Mentor w zakresie Scrum, Agile i zarządzania projektami. Entuzjastka project i product management, zwinnego podejścia, Evidence Based Management i Agile Leadership. Ukierunkowana na optymalizację procesów, rozwój zespołów i organizacji. Członek zespołu Disciplined Agile w Polsce, Społeczności Agile3M i PMI PC Gdańsk Branch. Pasjonatka rozwoju osobistego, czerpie największą radość z rozwoju innych. Prywatnie pochłonięta pasją do tenisa ziemnego i zabawą w podcasting.