Jerzy Stawicki

„Oto są pytania”

50-te wydanie Strefy PMI to oczywiście okazja do refleksji, do podsumowania, do spojrzenia zarówno na minione 13 lat świata biznesu, zarządzania i projektów, jak i w przyszłość. A pozycja autora felietonów, które ukazują się od 11 lat to doskonałe miejsce do takiego właśnie zadania.

„Nowy wspaniały świat?”

Gdy piszę ten felieton w kwietniu 2025 większość analityków i specjalistów przewiduje, że ten właśnie rok będzie rokiem Agentów AI – systemów mogących planować swoje działania, rozumujących w trakcie ich realizacji oraz samodzielnie podejmujących decyzje. W kolejnych latach czeka nas tzw. Agentic AI, a następnie – jak przewiduje Ray Kurzweil – najbardziej chyba znany analityk trendów – epoka połączenia naszych mózgów z chmurą, ze światem AI, czyli epoka tzw. singularity. Gdy połączymy nasze mózgi z chmurą nasza inteligencja nie będzie ograniczona wielkością naszych czaszek, lecz rozszerzy się wielokrotnie. Będziemy wtedy wolni od biologicznych ograniczeń, będziemy mieć zdolność do odtwarzania siebie i naszego świata, aż wreszcie ludzie staną się… nieśmiertelni.

„Słowa, słowa, słowa”

a” – to odpowiedź Hamleta na pytanie Poloniusza, co czyta. Słowa, zarówno te używane na co dzień, jak i te zapomniane, aktualnie nieużywane, bardzo wiele mówią o kulturze, o społeczeństwie. Także o dominujących w nich wartościach, nastawieniu poszczególnych jednostek, jak i grup ludzi, a także ich postawach, działaniach i zachowaniach. Język, to tak naprawdę zbiór tych używanych słów. A jak pisał filozof języka Ludwig Wittgenstein: „Granice mojego języka oznaczają granice mojego świata”. Jaki jest więc ten świat lat dwudziestych 21. wieku, gdy spojrzeć na niego z perspektywy używanych na co dzień słów?

Tu i teraz

Parę lat temu jechałem z lotniska w Szanghaju do centrum szybką kolejką. Bardzo szybką, gdyż na krótkim odcinku rozpędzała się do 430 km/godz. Ta krótka podróż to jakby metafora naszych czasów, a także metafora naszych projektów. Cele i ich osiąganie, nowe cele, produktywność, wielozadaniowość, utylizacja zasobów – to wszystko towarzyszy nam na co dzień w biznesie i… projektach. A dodatkowo towarzyszą nam nadmiar: informacji, słów wypowiadanych, maili, esemesów i telefonów, a także zmienność i płynność (jak określa nasze czasy Zygmunt Bauman). Zdobywamy nowe cele, nowe gadgety, pędzimy, pędzimy, pędzimy.

Stoicyzm projektowy

Wszyscy chyba podzielamy pogląd, że kierownik projektu to przede wszystkim lider i menedżer, organizator, planista i kontroler. Już tylko niektórzy uważają, że powinien być także psychologiem i socjologiem. A czy ktoś z Was ze świata zarządzania projektami sądzi, że kierownik projektu może i powinien być także filozofem? I że filozofia może być pomocna w zarządzaniu projektami?

Certyfikacje –w tym szaleństwie jest metoda?

„Money makes the world go around” – tak śpiewali Liza Minelli i Joel Grey w filmie Kabaret. Obserwując rynek szkoleń certyfikacyjnych z zarządzania projektami, w tym szkoleń Agile-owych, coraz częściej zastanawiam się, czy szkolenia certyfikacyjne (czyli przygotowujące do certyfikacji) nie stały się wyłącznie „maszynką do robienia pieniędzy”, kręcącą światem certyfikacji ZP/Agile, czy jeszcze pozostał w nich pewien sens.

Figurka Ganesha

Czy kiedyś kupiliście los na loterii? I co: wygraliście? Nawet jeśli nie, to pewnie nie uważacie się za pechowca. Chyba że , tak jak pewna Amerykanka, kupiliście bilety na loterie w dwóch stanach, skreśliliście zwycięskie liczby z obu loterii i… nie wygraliście ani centa. Bo liczby z jednego stanu były zwycięskimi liczbami w drugim, a te z drugiego w tym pierwszym.

„Myślenie… miało kolosalną przyszłość”

Obserwuję świat za oknem z coraz większym niepokojem. Bo z jednej strony widzę wspaniałe osiągnięcia technologiczne, z drugiej zaś zanikanie… myślenia i mózgu. I coraz bardziej obawiam się, że właśnie to drugie zjawisko prowadzi nas prosto do… ponownego Średniowiecza.

Podróż na Bałkany

Pewnie nie wiecie, że mój ulubiony kierunek wyjazdów wakacyjnych to południowo-wschodnia Europa, Bałkany i Turcja. Nie ma bowiem nic przyjemniejszego od delektowania się kawą po turecku w kafejce obok medresy Ghazi Husrev Bega w Sarajewie czy kontemplowania kolorowych kafelków w meczecie Rustema Paszy w Stambule. A to tylko dwa proste przykłady przyjemności, jakich można doświadczyć w tamtych rejonach. To także przykłady sposobu życia, nazywanego w języku arabskim kayf, w tureckim kef, a keif w językach słowiańskich. Sposobu życia prowadzącego do spokoju ducha, stanu błogości, dobrego nastroju i zadowolenia. Moi bułgarscy przyjaciele mówią: „naprawił se kefa”, czyli: sprawiłem sobie przyjemność.

Koniec epoki

30 lat temu Francis Fukuyama napisał książkę Koniec historii. Bardzo szybko okazało się jednak, że wcale żadnego końca historii nie ma i nie będzie w najbliższej przyszłości. Obecnie mamy koniec świata determinizmu, świata pewności i stabilności, lecz wygląda na to, że świat biznesu i świat zarządzania projektami wcale tego nie zauważył. I choć już jakiś czas żyjemy w świecie niepewności i zmienności, w którym menedżerowie powinni myśleć i działać probabilistycznie, to nadal dominuje u nich podejście deterministyczne.