Zanim skupimy się na temacie, jak stać się tytułowym Wspaniałym Product Ownerem (dalej WPO), zastanówmy się nad powodem istnienia różnych oczekiwań wobec tego stanowiska w branży IT.
W obszarze tworzenia produktów występują dwa kluczowe stanowiska, które przenikają swoje obszary kompetencji: Product Manager (PM) oraz Product Owner (PO). Nieważne na którym stanowisku się skoncentrujemy, możemy zgodzić się, że połączenie obowiązków związanych z obiema rolami jest bardzo obszerne dla jednej osoby.
Do stanowiska Product Managera (PM) przypisujemy zarządzanie całkowitym cyklem życia produktu, od koncepcji do dostarczenia na rynek. Jego głównym celem jest zapewnienie, że produkt spełnia oczekiwania klientów, jest konkurencyjny na rynku i osiąga cele biznesowe. PM pełni kluczową rolę w zespole produktowym, współpracując z różnymi interesariuszami, takimi jak zespoły inżynieryjne, projektowe, marketingowe oraz klienci.
W trakcie wykonywania obowiązków PM-a może wyodrębnić szereg kluczowych elementów, obejmujących:
- definiowanie strategii produktu,
- zarządzanie cyklem życia produktu,
- komunikację zespołową,
- badania rynku,
- priorytetyzację zadań,
- koordynację zespołu,
- pomoc w obszarze sprzedaży.
Już teraz możemy zauważyć, że wiele z tych kompetencji odnosi się również do roli Product Ownera w kontekście zespołu scrumowego. PO, będący integralną częścią zespołu scrumowego, koncentruje się na efektywnym zarządzaniu produktem, ściśle współpracując zarówno z zespołem deweloperskim, jak i aktywnie angażując się w zrozumienie potrzeb użytkowników.
W co zatem powinien być wyposażony PM, aby efektywnie dostarczać wartość?
- Bezpośredni dostęp do użytkowników i klientów: to może wydawać się oczywiste, jednak bez nieograniczonego dostępu do użytkowników i klientów, PM ma niskie szanse na osiągnięcie sukcesu. Użytkownicy i klienci nie tylko dostarczają inspiracji do nowych funkcji produktu, ale również chętnie testują nowe rozwiązania, zwłaszcza te w wersji beta. Warto zaznaczyć, że chodzi tutaj nie tylko o sam kontakt z użytkownikiem, ale także o gromadzenie danych dotyczących interakcji użytkowników z naszym produktem.
- Relacje z interesariuszami biznesowymi: zarządzanie produktem obejmuje uwzględnianie ograniczeń biznesowych różnych działów, takich jak marketing, sprzedaż, finanse, prawo i inne obszary ekspertów. W zakresie odpowiedzialności leży budowanie relacji z tymi interesariuszami, aby ich potrzeby także znalazły uwzględnione w każdym z proponowanych rozwiązań.
- Dostęp do zespołu programistycznego: wartość dla użytkownika jest generowana wspólnie z zespołem, to on dostarcza również innowacje. Jako PM istotne jest posiadanie dostępu do zespołu, co umożliwia podejmowanie trafnych decyzji związanych z wartością produktu oraz jego wykonalnością.
Rola PM-a w zespole produktowym jest często zróżnicowana i pełna różnorodnych zadań. Chociaż wielu PM-ów radzi sobie skutecznie z szerokim zakresem obowiązków, istnieją sytuacje, w których warto rozważyć delegację niektórych zadań.
Znając już kontekst pracy Product Managera (PM), teraz przechodzimy do głównej części artykułu, która będzie skupiona na tym, jak stać się WPO.
Kim jest Product Owner?
Zacznijmy od tego, że PO to odpowiedzialność, która jest opisana w przewodniku po Scrumie. Scrum to rama, którą zespoły mogą używać do rozwiązywania skomplikowanych problemów oraz produktywnego i kreatywnego rozwijania produktów o najwyższej możliwej wartości. To narzędzie, które organizacje mogą wykorzystać do zwiększenia swojej elastyczności.
„Product Owner ponosi odpowiedzialność za maksymalizowanie wartości produktu będącego efektem pracy Scrum Teamu. Sposób, w jaki to robi, może znacznie się różnić w zależności od organizacji, Scrum Teamu bądź poszczególnych osób.” – Scrum Guide 2020
Rodzi się pytanie: po jakich cechach możemy rozpoznać Wspaniałego Product Ownera? Czym się kieruje, jakie praktyki stosuje, tworząc i rozwijając produkty?
Choć Scrum Guide wskazuje kierunek, nie dostarcza szczegółowego planu dotyczącego komunikacji poza zespołem, ścieżki rozwoju osobistego czy wyboru konkretnych praktyk. To pozostawia dla nas otwartą przestrzeń do wyboru najlepszych praktyk, które najlepiej odpowiadają specyfice naszej organizacji.
Wspaniały Product Owner
WPO to moim zdaniem game changer dla organizacji – uporządkowuje procesy, generuje innowacyjne produkty, ustanawia standardy i dzieli się swoim bogatym doświadczeniem. Jakie są moim zdaniem cechy Wspaniałego Product Ownera?
Tworzy oraz propaguje wizję produktu: WPO reprezentuje głos klienta i tworzy wizję produktu wraz z interesariuszami. Każda decyzja jest podejmowana z myślą o wizji produktu oraz w oparciu o dane. Zapewnia to zrównoważony rozwój produktu, dostarcza jasność zespołowi deweloperskiemu i znacznie zwiększa szanse na sukces produktu.
Jest decyzyjny: może podejmować decyzje związane z produktem. Oczywiście, zdobycie akceptacji dla podjętych decyzji może zabierać pewien czas, ale szybkie podejmowanie kluczowych decyzji jest niezbędne do utrzymania tempa rozwoju produktu.
Ustala priorytety w product backlogu: product backlog powinien być uporządkowany. Priorytet, ryzyko, wartość i zależności są uwzględniane i zrównoważone między sobą. Ustalanie priorytetów w product backlogu jest podobne do planowania podróży. Na przykład, wybierając się w góry, rozumiemy to, że odpowiednie przygotowanie i zdobycie niezbędnych umiejętności mają wyższy priorytet niż zakup specjalistycznego sprzętu. Choć sprzęt jest istotny, to bez solidnych umiejętności i odpowiednich środków bezpieczeństwa cała podróż może być zagrożona.
Wspaniale się komunikuje: nie unika bezpośredniej komunikacji, upraszcza przekazy, posługuje się językiem zrozumiałym dla wszystkich i moderuje spotkania, aby uzyskać klarowne odpowiedzi.
Zna techniki modelowania: potrafi zastosować je w określonych sytuacjach (np. event storming i user mapping). Korzystając z tych modeli, zgłębia dziedzinę, zdobywa wiedzę na temat produktu i identyfikuje potencjalne obszary, gdzie może istnieć jeszcze potrzeba użytkownika, która nie została zaadresowana.
Dzieli się doświadczeniem: współpracuje oraz ustala standardy z innymi profesjonalistami. Ta współpraca może obejmować zarówno organizację, jak i otoczenie zewnętrzne. Wewnątrz organizacji stworzyliśmy gildie, gdzie wszyscy PO dzielą się swoimi myślami i rezultatami pracy, które chcą omówić. To stanowi niezwykłą motywację, gdy można konfrontować różne perspektywy i idee.
Rozumie obszar biznesowy: WPO posiada pełną wiedzę o dziedzinie i środowisku, w którym funkcjonuje. Podkreśla, że produkt zawsze powinien być tworzony z uwzględnieniem swojego kontekstu. To oznacza nie tylko zrozumienie organizacji, ale również świadomość bieżących warunków na rynku. Posiada informacje na temat aktualnej konkurencji, rozumie również potrzeby pojawiające się u użytkowników.
Działa na różnych poziomach: WPO potrafi działać na różnych poziomach. Potrafi rozmawiać z zarządem, interesariuszami, innymi menedżerami, aby wyjaśnić strategię produktu. Motywuje też zespół developerski w codziennych wyzwaniach.
Potrafi powiedzieć „nie”: to prawdopodobnie najbardziej oczywista, ale jednocześnie trudna cecha do opanowania. Powiedzenie „tak” nowemu pomysłowi czy funkcji jest łatwe, skutkuje to kolejnym elementem w backlogu. Jednakże skuteczne zarządzanie backlogiem obejmuje tworzenie zarządzalnego backlogu z elementami, które prawdopodobnie zostaną zrealizowane. Dodawanie elementów do backlogu, wiedząc, że nic z nimi nie zostanie zrobione, tworzy niepotrzebne oczekiwania.
Fot. Michał PietruszkaW nadawaniu tytułu „Wspaniały Product Owner” tkwi moc uporządkowania procesów, generowania innowacji, ustanawiania standardów oraz dzielenia się bogatym doświadczeniem. Wartość tytułowania tylko niektórych Product Ownerów jako „Wspaniałych” wynika z potrzeby wyróżnienia tych osób, które wykazują wyjątkowe umiejętności, zaangażowanie i osiągnięcia w zarządzaniu produktem. Przyznanie tego tytułu nie tylko podkreśla ich wkład w organizację i sukcesy, ale także motywuje innych do dążenia do doskonałości w swojej roli. Ponadto, takie wyróżnienie może stanowić bodziec do ciągłego doskonalenia się i rozwijania kompetencji.
Podsumowując, Wspaniały Product Owner to nie tylko lider w organizacji, ale także skuteczny komunikator, decydent i strateg, który zdaje sobie sprawę z kontekstu biznesowego, rynkowego i operacyjnego. Jego działania sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi produktu i sukcesowi całego zespołu scrumowego. Porównywanie i czerpanie inspiracji z roli Product Managera może okazać się przydatne dla osób pełniących funkcję Product Ownera, ponieważ wiele praktyk się nakłada, co może efektywnie uzupełnić komunikację w organizacji, której Scrum Guide nie obejmuje bezpośrednio.
Scrum Master z kilkuletnim doświadczeniem, który lubi rozwijać organizacje. Łączy biznes z IT oraz IT z biznesem, co stanowi kluczową wartość dla firm, które chcą być liderami w erze cyfrowej transformacji. Jako ekspert wspiera organizacje w przekształcaniu się w miejsca, gdzie czerpie się korzyści ze zwinnego zarządzania. Jak sam wspomina: „Jest tam, gdzie jego wiedza i umiejętności wprowadzą zmianę, która przyniesie korzyści dla organizacji”.