Ekosystem innowacji i rozwoju – jak pomóc startupom osiągnąć sukces? – wywiad z Pauliną Muszyńską

Z Pauliną Muszyńską, kierowniczką działu ds. projektów rozwojowych w Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej, rozmawia Bartosz Zych

---

Pracujesz jako PM dwóch dużych projektów Startup Wroclaw oraz Made in Wroclaw, które są realizowane przez Agencję Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej. Jednak ARAW robi dużo więcej. Skąd potrzeba istnienia takiej instytucji i co jeszcze robicie?

Już przed rokiem 2005 analizowano potrzeby Wrocławia oraz potencjał Dolnego Śląska na tle międzynarodowym. Wrocław znany był jako miasto spotkań i miasto przyszłości, miasto wielokrotnie nagradzane i doceniane za swój wkład w przedsiębiorczość oraz gospodarkę. 

To właśnie w 2005 roku powstała Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej, spółka miejska powołana przez miasto Wrocław oraz 32 okoliczne samorządy tworzące aglomerację wrocławską. Jej priorytetowym zadaniem stała się promocja regionu i budowanie jego wizerunku jako solidnego partnera biznesowego i rejonu inwestycji. ARAW realizuje swoje zadania współpracując ściśle z gminami aglomeracji i międzynarodowymi korporacjami, pomaga tworzyć miejsca pracy i wspiera współpracę pomiędzy miastem, samorządami, uczelniami i instytucjami otoczenia biznesu. 

Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej to jednak nie tylko inwestycje zagraniczne. To wielowymiarowa współpraca wielu zespołów, które inicjują programy wspierające polskich przedsiębiorców w ekspansji zagranicznej, koordynują miejski ekosystem startupowy, angażują się w projekty rozwojowe dla gmin, szkół i uczelni akademickich, czy tworzą miejski portal informacyjny. A wszystko to przy bieżącym śledzeniu trendów, przewidywaniu nowych tendencji i reagowaniu na zmiany zachodzące w przedsiębiorczości i społeczeństwie. 

W ARAW prowadzonych jest wiele projektów. Invest in Wroclaw, którego głównym zadaniem jest promowanie regionu Dolnego Śląska, jako doskonałej lokalizacji inwestycyjnej dla przedsiębiorstw produkcyjnych i logistycznych oraz dostawców nowoczesnych usług biznesowych. Projekt udziela kompleksowego wsparcia inwestorom, dba o dostarczenie instrumentów proponowanych przez lokalne specjalne strefy ekonomiczne oraz wiedzę inwestorów w zakresie podatkowym i prawnym. Projekt Startup Wroclaw to wrocławski ekosystem startupowy w pigułce. Młode przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w tworzeniu gospodarki opartej na wiedzy, szczególnie we Wrocławiu, który jest pierwszym co do wielkości ekosystemem startupów w Polsce. Wrocławscy innowatorzy specjalizują się w medtechu, sztucznej inteligencji, rozwiązaniach z zakresu Przemysłu 4.0 czy IoT. 

ARAW wspiera aglomerację wrocławską poprzez wspólny udział w targach, misjach gospodarczych, tworzy autorskie raporty, publikacje branżowe oraz analizy ekonomiczno-społeczne, a ponadto prowadzi oficjalny portal miejski www.wroclaw.pl.

Skąd pomysł na podejście projektowe w spółce działającej w przestrzeni publicznej?

Na pewnym poziomie rozwoju oraz ilości realizowanych zadań podejście projektowe jest już zwyczajnie wskazane. ARAW od początków działalności rozrósł się kilkakrotnie – mamy więcej pracowników i więcej działów, a co za tym idzie coraz więcej specjalistów, pomysłów, technologii i oczywiście samych projektów. Ciągły rozwój jest w naszym DNA, mamy chęci wprowadzania nowych inicjatyw i usprawnień czy rozszerzania oferty w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby społeczności i współpracujących z nami podmiotów. 

Środowisko biznesowe jest dynamiczne, a trendy i preferencje się zmieniają. Podejście projektowe pozwala nam dostosować się do nowych warunków i wyzwań poprzez elastyczne planowanie i realizację zadań.

Myślę, że nasze podejście do projektów możemy nazwać holistycznym. Uwzględniamy ich zgodność z celami rozwojowymi regionu, wsparcie lokalnych inicjatyw oraz umiejętne zarządzanie zasobami i partnerstwami. Współpraca z instytucjami publicznymi, przedsiębiorcami i społecznością lokalną odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu sukcesu realizowanych przez nas projektów.

Ostatnio głośno było w mediach o nowej inwestycji firmy Intel, która ma powstać na terenie aglomeracji wrocławskiej. Co trzeba zrobić, żeby przyciągnąć taką inwestycję? 

Naszą ofertę, która przyciąga zagraniczne firmy charakteryzuje przede wszystkim komplementarność, wielopoziomowa i ścisła współpraca zaangażowanych podmiotów, szczegółowe analizy lokalnych uwarunkowań i zapotrzebowań poszczególnych sektorów gospodarki oraz opieka na każdym etapie projektu. Wśród działań związanych z tworzeniem dobrych warunków inwestorom można wymienić: budowanie wizerunku Wrocławia i regionu jako hubu technologicznego zarówno w sektorze nowoczesnych usług biznesowych, jak i w obszarze produkcyjnym, organizacja spotkań dla przedsiębiorców, dostarczanie wiedzy i materiałów informacyjnych o rynku pracy i potencjale gospodarczym miasta i regionu, działania promocyjno-informacyjne w kraju i za granicą, wspieranie i promowanie inicjatyw społecznej odpowiedzialności biznesu oraz lokalnych podmiotów gospodarczych. 

Obsługa tak ogromnego projektu inwestycyjnego, jakim niewątpliwie jest Intel, to miesiące wytężonej pracy wielu zespołów, które dzięki synergii są w stanie przedstawić inwestorowi pełny obraz rozważanej lokalizacji. Mówimy tu o kwestiach dostępności komunikacyjnej, rynku biurowym i mieszkaniowym, przyjazności dla mieszkańców, liczbie studentów, kursach językowych czy programach wsparcia lub działaniach CSR. Oczywiście wskaźników jest o wiele więcej. Wyniki Wrocławia, jak i całej aglomeracji, są na bardzo wysokim poziomie, stąd też wspólnie jesteśmy w stanie przekonać do siebie największych graczy. 

Raport Polskie Startupy 2022 plasuje Wrocław w gronie liderów w Polsce pod względem liczby założonych startupów. Skąd ta pozycja i gdzie jest klucz do tego sukcesu? Jak wyglądamy na tle innych metropolii europejskich?

Zaangażowanie wielu podmiotów w innowacje i przedsiębiorczość stworzyło środowisko, w którym startupy doskonale się rozwijają. Silna infrastruktura technologiczna, zróżnicowana pula talentów, szerokie możliwości inwestycyjne, uczelnie wyższe kształcące specjalistów, zaangażowanie miasta, wysoka jakość życia oraz strategiczne położenie sprawiają, że Wrocław i Dolny Śląsk są doskonałym miejscem dla firm chcących rozpocząć działalność. Dodatkowo, wykorzystując wszystkie dostępne na rynku zasoby, startupy mogą skorzystać z tej stale rozwijającej się społeczności, by odnieść sukces. Wrocławski ekosystem przyciąga międzynarodową uwagę. W grudniu ubiegłego roku zostaliśmy wyróżnieniu w rankingu Dealroom, w którym otrzymaliśmy tytuł „wschodzącej gwiazdy hubów technologicznych” zajmując pierwsze miejsce w Polsce, drugie w Europie oraz ósme na świecie! Kilka dni później, podczas wrocławskiej premiery raportu Polskie Startupy, osiągnęliśmy kolejny sukces i miano Startupowej Stolicy Polski. 

Jako Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej, poprzez projekt Startup Wroclaw, jesteśmy koordynatorem i animatorem wrocławskiego ekosystemu startupowego. Dostrzegamy zmiany zachodzące w ekosystemie, wspieramy founderów i reagujemy na potrzeby, jakie pojawiają się wśród startupów. Do tego łączymy lokalnych graczy poprzez organizację wydarzeń (konferencje Made in Wroclaw, Evolutions: Meetup & Showcase), publikacje (najnowsza: Gamedev w Aglomeracji Wrocławskiej) czy codzienne spotkania, podczas których poznajemy najnowsze technologie czy rozwiązania i staramy się szukać dla nich zastosowania wśród kontaktów, które posiadamy i których bazę sukcesywnie poszerzamy.

Przyczyny sukcesu dolnośląskiego ekosystemu? Oczywiście ludzie! Nasz region charakteryzuje się niesamowitym potencjałem ludzkim, który w połączeniu z ich otwartością, kreatywnością oraz chęcią współpracy powoduje, że tworzy się niezwykle korzystny klimat do budowania nowych przedsięwzięć i innowacji. Społeczność startupowa ciągle się rozwija, co skutkuje powstawaniem nowych spółek i wydarzeń, które sprzyjają nawiązywaniu nowych kontaktów i wymianie doświadczeń. 

Na drugim miejscu wymieniłabym współpracę – w tym ogromny udział miasta, instytucji otoczenia biznesu, uczelni, biznesu i jednostek prywatnych. Wsparcie ze strony społeczności startupowej jest również bardzo duże, dzięki czemu nowopowstałe projekty mogą korzystać z mentoringu i doświadczenia innych, mając większe szanse na dobry start i dobre rozeznanie w trendach i możliwościach rozwoju. 

Kapitał ludzki oraz współpraca na wielu poziomach skutkują powstawaniem struktur, które wzmacniają lokalną przedsiębiorczość i pozytywnie oddziałują na ekosystem. Powstają stowarzyszenia i organizacje, które angażują społeczność poprzez spotkania, warsztaty, śniadania networkingowe czy konferencje. Na Dolnym Śląsku inwestujemy w siebie nawzajem i przynosi to doskonałe efekty.

Opowiedz proszę naszym czytelnikom trochę o kuchni Waszych projektów. Co sprawia, że jesteście tak skuteczni i stale się rozwijacie oraz zdobywacie nagrody? Nie wygląda mi to na łut szczęścia…

Dolny Śląsk stale gości w zestawieniach czołowych miejsc do inwestowania w startupy, a sam Wrocław stał się jednym z najważniejszych centrów technologicznych w Polsce. Kolejny rok z rzędu w rankingu fDi’s Mid-Sized European Cities of the Future 2023 w kategorii miast średnich, w której oceniano najlepsze warunki dla biznesu, Wrocław był najlepszy. W tym zestawieniu brano pod uwagę między innymi liczbę firm zaawansowanych technologicznie w sektorach usługowym i badawczo-rozwojowym. 

Takie wyróżnienia są dla całego ekosystemu niesamowicie budujące i jestem pewna, że będą miały długofalowy wpływ na rynek. Grono doświadczonych pracowników branż technologicznych stale rośnie, a liderzy z bogatym doświadczeniem w biznesie coraz częściej stawiają na młode firmy, którym udzielają nie tylko wsparcia finansowego, ale przede wszystkim dzielą się kompetencjami i kontaktami. 

Startup Wroclaw niezmiennie wspiera ekosystem, dlatego tradycyjnie stawiamy na rozwój istniejących spółek, poznawanie nowych startupów, animowanie społeczności i promowanie rodzimych rozwiązań w Polsce i za granicą. Widać to wyraźnie w aktywnościach, które realizujemy w tym roku – po pandemicznej przerwie wróciły meetupy, uruchomiliśmy narzędzie, które usprawni komunikację między founderami i instytucjami wspierającymi. Chcemy, aby przedsiębiorczość rozwijała się we Wrocławiu jeszcze lepiej stąd przygotowujemy również projekt, który mocniej zaangażuje studentów. 

Biorąc pod uwagę nasze dotychczasowe działania, silną pozycję oraz markę Wrocławia i Dolnego Śląska czy wsparcie i zainteresowanie ze strony partnerów (również tych międzynarodowych), uważam, że jesteśmy osiągać podobne lub jeszcze lepsze wyniki w przyszłości. Kreatywność, talent i technologie mają się u nas bardzo dobrze.

Mówi się, że startupy to nie forma działalności, a raczej styl życia? Co o tym sądzisz? Statystyki pokazują, że tylko kilka procent młodych innowacyjnych firm przeżywa. Jak możemy je poprawić?

Startupy to młode, dynamiczne przedsiębiorstwa dążące do szybkiego wzrostu i skalowania swojej działalności. Jednakże towarzyszące im cechy i wymagania często sprawiają, że zaangażowanie w prowadzenie startupu staje się czymś więcej niż tylko biznesowym przedsięwzięciem. I tu właśnie mówimy o startupie jako stylu życia. 

Może być pasjonujący i satysfakcjonujący, ale wymaga ogromnych nakładów pracy, poświęcenia i umiejętności radzenia sobie z presją. Potrzeba tu zaangażowania na najwyższym poziomie, innowacyjności i kreatywności, ale też zdolności do zarządzania wieloma aspektami działalności. Startupy to specyficzne twory, które rządzą się swoimi prawami i często mają niesztampowy „cykl życia”. 

A co do statystyk… Dążymy do ich poprawy poprzez nasze codziennie działania. A jest ich naprawdę sporo! Przeprowadzamy startupy przez regionalny ekosystem, wspieramy je w poznaniu wszystkich instytucji, które mogą im pomóc w działalności biznesowej.

Zapewniamy wsparcie siecią partnerów oferujących różnorodne usługi biznesowe, w celu ułatwienia startu działalności firmy. Stawiamy na networking i rozmowy. Wiemy, że najlepszą formą są spotkania fizyczne, dlatego też organizujemy cykliczne spotkania ekosystemowe, które cieszą się ogromną popularnością i pomagają ich uczestnikom w znajdowaniu odpowiednich partnerów, klientów i inwestorów. Jako Startup Wroclaw posiadamy rozbudowaną sieć partnerów i kontaktów na całym świecie. Dzięki temu możemy pomóc w znalezieniu partnera biznesowego, łatwiej zbadać rynek, przedstawić referencyjny podmiot lub ułatwić wyjście na rynek zagraniczny. Przygotowujemy opracowania na temat najważniejszych metryk w mieście, województwie czy regionie. Organizujemy sesje pitchingowe, podczas których startupy mogą zaprezentować swoje pomysły i rozwiązania inwestorom i partnerom biznesowym, co pomaga w walidowaniu ich produktu. Stworzony przez nas program mentoringowy we współpracy z InQube oraz lokalnym środowiskiem daje możliwość weryfikacji projektów na bardzo wczesnym etapie i umożliwia łatwy dostęp do grona doświadczonych mentorów.

Czego jeszcze potrzebują startupy aby osiągnąć sukces?

Niestety nie ma jednej recepty na sukces, bo każdy startup jest inny, wywodzi się z innych pobudek, ma inny model biznesowy czy też różni się zaawansowaniem technologicznym.  Zacznę od innowacyjności. Rynek jest nasycony produktami i usługami, dlatego nowe firmy muszą wprowadzać coś, co przyciągnie uwagę klientów. Innowacyjne pomysły, które rozwiązują istniejące problemy lub spełniają potrzeby w nowy sposób, dają startupowi przewagę konkurencyjną. Innowacyjność pozwala także zdobyć pierwsze miejsce na rynku, zanim konkurencja zdąży się dostosować.

Sukces startupu zależy w dużej mierze od jakości i różnorodności zespołu. Posiadanie zróżnicowanego zespołu, w którym ludzie mają różne umiejętności, doświadczenia i perspektywy, pozwala na lepsze zrozumienie wielu aspektów działalności firmy. Interdyscyplinarny zespół może lepiej radzić sobie z wyzwaniami, kreatywnie rozwiązywać problemy i zapewnić wsparcie w różnych obszarach, od technicznych po marketingowe.

Choć to może wydawać się niepewne, w pewnym stopniu szczęście również odgrywa rolę w sukcesie startupu. Wielu czynników, takich jak zmiany rynkowe, trendy czy zdarzenia losowe, jest poza kontrolą firmy. Czasami szczęśliwe przypadki mogą doprowadzić do niespodziewanych okazji lub zwiększyć widoczność firmy. Mimo że nie można całkowicie polegać na szczęściu, to może ono wpłynąć na losy startupu.

Budujesz ekosystem startupów we Wrocławiu. Ekosystem to coś złożonego, a więc trudnego do „zmierzenia”. Czym jest dla Ciebie ekosystem skąd wiesz, że się rozwija? 

W roku 2022 zanotowaliśmy wzrost na wielu polach – wzmocniliśmy wrocławski ekosystem i kontakty z partnerami oraz mentorami, a przede wszystkim między samymi startupami. Postawiliśmy na spotkania i łączenie kropek, do tego wyszliśmy za granicę i nawiązaliśmy kontakty z podobnymi do Startup Wroclaw podmiotami z Portugalii, Francji, Czech, Niemiec, Finlandii, Włoch, USA, Kazachstanu, Rumunii, Mołdawii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Singapuru. Poskutkowało to wizytami oficjalnych delegacji we Wrocławiu, w których udział brali founderzy i liderzy wrocławskiego biznesu. 

Dodatkowo każdy z elementów ekosystemu dodaje od siebie wiele wydarzeń. Są to randki technologiczne, śniadania biznesowe oraz networkingowe, studia czy akademie startupu, różnego rodzaju szkolenia czy możliwości spotkania z mentorem. Możliwości jak widać było wiele, a pojawia się ich jeszcze więcej. Sami wystartowaliśmy z cyklem StartupWROmeetup. Po pierwszym spotkaniu i frekwencji widzimy, że zainteresowanie jest ogromne i to nie tylko wśród znanych nam startupów. Pojawiło się mnóstwo nowych twarzy i przede wszystkim udało nam się osiągnąć to, do czego w tym roku dążymy – zmobilizować przedsiębiorczych studentów. 

Od ubiegłego roku jesteśmy członkiem Sektora Innowacji, tworzymy międzynarodowy projekt Smart City Digital Twin, działamy w konsorcjum firm w ramach Europejskiego Hubu Innowacji Cyfrowych (EDIH), zostaliśmy partnerem EU Green i należymy do sieci Unite. To tylko garść naszych projektów. A teraz weźmy pod uwagę to, ile podmiotów liczy nasz ekosystem (ponad 30 inkubatorów i coworków, ponad 50 laboratoriów, ponad 100 ośrodków badawczo-rozwojowych i informatycznych, ponad 250 startupów), gdzie każdy działa na swój rachunek, a jednocześnie jest zaangażowany w projekty poboczne. Daje nam to masę inicjatyw!

Relacje jakie zbudowaliśmy wewnątrz ekosystemu, zaufanie jakim jesteśmy obdarzani w codziennej pracy oraz feedback od founderów są dowodami na to, że to co robimy ma sens, rozwija nasze środowisko i przynosi wymierne efekty. 

Startup Wrocław to nie jedyny Twój projekt. Kierujesz również projektem Made in Wrocław – możesz przybliżyć nam to wydarzenie? 

Projekt Made in Wroclaw powstał w ARAW siedem lat temu, jako wydarzenie prezentujące dynamiczny i prężnie rozwijający się wrocławski biznes. Miał być biznesową wizytówką miasta i łącznikiem między technologiami, przedsiębiorcami a mieszkańcami Wrocławia oraz miejscem spotkań najważniejszych graczy i ekspertów regionu. Pokazujemy na nim innowatorów, menedżerów i założycieli firm oraz ich recepty na globalny sukces, a także wynalazki i technologie tworzone przez lokalne startupy. Made in Wroclaw to w tej chwili wieloelementowe wydarzenie, na które składa się konferencja, expo, gala biznesowa oraz konkurs technologiczny. 

W tym Made in Wroclaw przechodzi transformację i dostarczy jeszcze wyższego poziomu jakości i wartości. Po szczegóły zapraszam na www.made-in-wroclaw.pl