W dobie kryzysu gospodarczego na pierwszy plan coraz częściej wysuwa się dyskusja o cięciach etatów. Od kilku miesięcy częściej czytamy i słyszymy o redukcjach. Analitycy przewidują, że taki stan rzeczy będzie kontynuowany przez najbliższe miesiące, jeśli nie lata. To samo dotyczy nowych zatrudnień. Liczba nowych miejsc pracy na świecie, w bieżącym roku, w niektórych branżach zdecydowanie wyhamowała, a nawet zmniejszyła się w porównaniu do ostatnich 2-3 lat. Czy zatem mamy się o co martwić? Zdecydowanie, jednak spróbujmy ten strach przekuć w produktywne działanie. Reskilling oraz upskilling to dwa rozwiązania, do których gorąco namawiam. Każda nowo nabyta umiejętność to korzyść dla nas samych, jak i naszych pracodawców.
Artykuł sponsorowanyCzas na Reskilling i Upskiling
Z raportu Gartnera 2023 CEO Survey o podtytule Rok Pauzy i Obrotów (The Pause nad Pivot Year) z kwietnia br. możemy dowiedzieć się, że 55% spośród ankietowanych CEO spodziewa się ekonomicznego pogorszenia, jednak te same osoby uważają, że jest to krótkotrwałe. W raporcie mowa również o tym, że nadal dwoma najważniejszymi obszarami kluczowego rozwoju dla firm jest IT i cyfryzacja a 21% respondentów uważa AI za rewolucyjną technologię, a strach przed jej niewykorzystaniem będzie wpływał na strategie i zachowania w organizacjach.
W momencie, kiedy rynek pracy zaczyna hamować i coraz więcej firm ogłasza zamrażanie inwestycji, czy nawet redukcje etatów, my – jako pracownicy albo pracodawcy bacznie się temu przyglądamy. Zaczynamy zastanawiać się nad konsekwencjami dla nas, naszej branży i wykonywanej pracy. Często ogarnia nas również strach czy nawet panika. Zamiast się jej poddawać, warto działać. Analizujmy, obserwujmy i wyciągajmy wnioski. Zadecydujmy, jaki powinniśmy zrobić kolejny krok.
W pracy związanej z zarządzeniem projektami czy wytwarzaniem produktów możemy zastanowić się nad podnoszeniem swoich kompetencji i wzniesieniem ich na wyższy poziom – tzw. upskilling. A w niektórych przypadkach możemy pokusić się o zdobycie zupełnie nowych umiejętności – tzw. reskilling. Dzięki reskillingowi uatrakcyjnimy nasz profil na rynku pracy lub poszerzymy zakres swojej roli o nowe kompetencje. Wybór, tego co jest nam najbardziej potrzebne, należy do nas samych i powinniśmy podejść do tego indywidualnie. Każdy z nas ma różne kompetencje i doświadczenie. Rozeznajmy się, co na rynku jest potrzebne. Pomocne mogą być raporty najbardziej pożądanych kompetencji, obserwacja opisów poszukiwanych ról oraz trendy w branży.
Rys 1. Dynamiczne podejście do zdobywania kompetencji. Według raportu Gartnera ważne jest, abyśmy – po pierwsze – byli w stanie wyczuć, jakie umiejętności powinniśmy zmieniać lub wykorzystywać w danym momencie. Po drugie – rozwijali te, które są nam aktualnie potrzebne, a po trzecie dynamicznie podejmowali decyzje o zapotrzebowaniu i rozwijaniu konkretnych umiejętności.
Źródło: Gartner Report: Strategic Roadmap: What Is the Digital Workplace of 2027 and How Do I Get There?, październik 2022.Nowe technologie – ciągle do przodu
Pracy dla zarządzających projektami, zespołami i produktami z pewnością nie zabraknie. Zwinność nadal jest w trendach, jednak warto otworzyć się na nowe technologie i śledzić na bieżąco to, co może nam się przydać, lub dać przewagę na rynku. Rozwiązania chmurowe i wykorzystanie AI, cyberbezpieczeństwo – na to stawia rynek. Im więcej będziemy wiedzieć, mieć doświadczenia – tym większe szanse na nowe wyzwania, ciekawe projekty, ale też utrzymanie się na rynku. Nie powinniśmy pozostawać bierni na to co dzieje się wokół nas. Technologia postępuje i ciągle się rozwija, dlatego powinniśmy za nią nadążać.
By rozszerzać swoją wiedzę, warto zorientować się jakie narzędzia dla naszej branży pojawiają się na rynku, w co warto inwestować. Pomoże nam to w zbudowaniu własnego, osobistego planu rozwoju. Inną z możliwości jest zdobycie nowych kompetencji miękkich związanych z zarządzaniem zespołami czy projektami. To między innymi szeroko pojęta komunikacja, zarządzanie czasem, zależnościami czy rozwiazywanie konfliktów. W świecie projektowym przestudiujmy także trendy, związane z metodami prac, one również ewoluują, choć duży worek zwinnych sposobów pracy wiedzie prym i nadal tak pozostanie, to możemy zastanowić się nad tym jak i w tym obszarze nabyć nowe umiejętności i wiedzę.
Nie zostawaj w tyle
Niezależnie od tego, czy potrzebujemy bardziej upskillingu czy reskillingu, warto zadbać o to, by nie zostać w tyle. Zacznij od analizy tego, jakie są Twoje mocne strony, w czym jesteś dobry, co jest Twoim wyróżnikiem na rynku, jakie masz doświadczenie i co lubisz robić. Potem przeanalizuj, w jakim miejscu jesteś, czy są jakieś umiejętności, których Ci brakuje lub które chcesz podnieść na wyższy poziom. Przeanalizuj również, co jest oczekiwane i potrzebne, zarówno w Twojej firmie jak i ogólnie na rynku pracy. Może zdecydujesz się na zmianę branży – wtedy warto zobaczyć, co w niej aktualnie jest kluczowe. Jeśli nie wiesz, czy obierasz właściwy kierunek, skonsultuj się z innymi. Wybierz się na sesję mentoringową lub coachingową. Poszukaj kogoś, kto będzie Ci mógł pomóc lub doradzić. Przestudiuj dostępne raporty, wybierz się na webinar lub konferencję, by dowiedzieć się więcej i świadomie podjąć decyzję, jaki kierunek chcesz obrać.
Stwórz plan działania. Zastanów się czego potrzebujesz, by zdobyć lub udoskonalić konkretne umiejętności. Pomyśl nad tym, w jaki sposób zabierzesz się do pracy. Rozpisz realny plan, który krok po kroku będziesz realizować, a jeśli zajdzie potrzeba – modyfikować. Skup się na różnych formach pozyskiwania wiedzy i umiejętności oraz ich przećwiczeniu w praktyce.
Rys. 2. Pomysły na rozwój nowych umiejętności lub doskonalenie tych, już posiadanych. Poza szkoleniami, możemy wykorzystać cały szereg innych możliwości, jakie często mamy w swoich organizacjach, takie jak: zmiana roli, mentoring, coaching, dzielenie się wiedza, szkolenia, obserwacja innych podczas ich pracy, i wiele innych.
Źródło: Gartner Report, październik 2022.Badania pokazują, że pracownicy coraz bardziej stawiają na szkolenia poszerzające ich kompetencje. Brak możliwości rozwoju, w tym szkoleń, to od lat jeden z top 3 czynników (obok niezadowolenia ze współpracy z przełożonym oraz braku perspektyw awansu/podwyżki), przez które ludzie decydują się na zmianę pracy. Stąd też istnieje duża szansa, że również nasi pracodawcy okażą się bardzo pomocni w realizacji naszych planów.
Kierownik projektu: I, T czy E?
W zespołach IT, zwłaszcza tych pracujących zwinnie od kilku lat mówi się o rozwoju kompetencji w modelu I -T-E (czasami zamiast E, pojawia się M). Chodzi o to, aby programista, który specjalizuje się w jednym języku programowania (I-shaped) rozwinął również inne kompetencje i umiejętności, jeśli zna i ma doświadczenie, aby również wykonywać inne zadania. Wówczas możemy powiedzieć, że jest T-shaped, lub E-shaped w przypadku, kiedy innymi umiejętnościami posługuje się równie biegle jak w swojej pierwszej specjalizacji.
Jeśli model ten możemy zastosować do budowania i rozwijania zespołów scrumowych, dlaczego nie spróbować wdrożyć go dla swojej roli kierownika projektu, scrum mastera czy lidera projektu lub zespołu. Może nie zostaniemy ekspertami w programowaniu, ale już kompetencje analityczne czy testerskie są w zasięgu naszych możliwości i krok po kroku możemy rozbudowywać swoje umiejętności, chociażby wspierając zespół w ich codziennych zadaniach, obserwując ich prace i pomagając im w ich realizacji. W końcu nie ma lepszego sposobu uczenia się, jak ten przez praktykę.
Rys 3. Model I-T-E.
Źródło: opracowanie własne.Obopólna korzyść
Jeśli Was również dotyczy taka obawa, zachęcam do zamiany strachu w coś zdecydowanie bardziej produktywnego. Działania prewencyjne mogą nam pomóc w uniknięciu redukcji, albo w znalezieniu nowej, ciekawej pracy. Reskilling i upskilling wymagają czasu i wysiłku, ale na pewno się opłacą. Dla jednych mogą być szansą na nowe ciekawe projekty czy inną rolę, dla innych pomocne w awansie, a jeszcze innym zapewnią spokój i zredukują obawę przed utratą pracy. Ponadto, pamiętajmy, że nasza chęć re- lub upskillingu to zawsze korzyść dla naszych pracodawców, mogą nam dać inne zadania lub role, nie muszą zatrudniać nowych osób, mają też zmotywowanych i chętnych pracowników. Same zalety, więc czemu nie spróbować?
[ENG] Leader, Agile ways of working enthusiast. Has over 10 years experience with multicultural teams. Support teams achieving their goals, delivering projects and solutions that are focused on meeting clients needs. People doing the work are priority number one for her and she does her best motivating and empowering them. PMP® & SAFe SPC® certified, trainer and designer of interactive workshop. In her free time, passionate of active forms of leisure, crime stories, baking and cooking.
[PL] Liderka, pasjonatka zwinnej pracy projektowej. Posiada ponad 10-letnie doświadczenie w pracy w zespołach wielokulturowych. Wspiera zespoły w osiąganiu celi i dostarczaniu projektów lub rozwiązań, które spełniają oczekiwania klienta. Wierzy, że w pracy na pierwszym miejscu są ludzie i to ich wspiera w dotarciu do celu. Projektuje gry i interaktywne warsztaty szkoleniowe. Akredytowany trener PMP® oraz SAFe SPC®. W wolnym czasie fanka aktywnego wypoczynku, kryminałów, pieczenia i gotowania.